Елімізде 66 мектеп лицензиясыз жұмыс істеп, бөлінген қаражат тиімсіз жұмсалған

Жоғары аудиторлық палата орта білім беру саласын дамытуға және оның сапасын арттыруға бөлінген қаражаттың пайдаланылу тиімділігіне аудит жүргізді,. Нәтижесінде 62,4 миллиард теңге (126 миллион доллар) көлемінде қаржы мен ресурстарды тиімсіз жұмсалғаны анықталды. Сондай-ақ 1,1 миллиард теңге (2,2 миллион доллар) қаржылық заңбұзушылықтар және 3,2 миллиард теңге (6,4 миллион доллар) тиімсіз пайдаланылған қаражат тіркелді. Аудит нәтижесінде орта білім беру саласындағы жүйелі кемшіліктер анықталды. Мысалы, педагогтарды даярлауға арналған мемлекеттік тапсырысты қалыптастыру кезінде Еңбек министрлігінің болжамдары мен білім беру жүйесінің нақты қажеттіліктері арасында үлкен айырмашылық бар екені белгілі болды. Бұл есептеу әдістемесінің кемшіліктерімен байланысты. Білім беру стандарттарын реформалау жүйелі түрде жүргізілмейді. Оқу жоспарларының жиі өзгеруі бұған дейін басылып шыққан оқулықтарды қайта қарауға әкеліп, бюджет қаражатының тиімсіз жұмсалуына себеп болды. Соңғы 5 жылда оқулықтарды қайта қараудан туындаған экономикалық шығындар 16 миллиард теңгеден (32,3 миллион доллар) асты. Сондай-ақ, оқулықтардың сапасын сараптау және мониторинг жүргізу барысында да кемшіліктер анықталды. 5 жыл ішінде бағалау критерийлері 12 рет өзгерген, бұл тұрақты бағалау жүйесінің жоқтығын көрсетеді, деп атап өтті Жоғары аудиторлық палата. Мемлекеттік қызметтерді мониторингтеу ақпараттық жүйесі арқылы сараптама жүргізу тәртібі әлі іске асырылмаған, рәсімдер қағаз жүзінде жүргізіледі. Аудиторлар елде 66 мектептің, соның ішінде мемлекеттік мектептердің лицензиясыз жұмыс істегенін анықтады. Білім беру мекемелеріндегі жүйелі мәселелердің таралуын мектептердің аттестациядан сәтті өту көрсеткіші дәлелдейді – алғаш рет сынақтан тек 18,2%-ы ғана өте алады.

“Соңғы жылдары бізде орта білім беруді қаржыландыру 3 еседен аса өсті. Осындай жағдайда мемлекет қабылданған шаралардан үлкен нәтиже күтеді”, – деді Әлихан Смайылов.

Мемлекеттік аудит орта білім беруді дамытуға бағытталған шаралардың тиімділігін төмендететін бірқатар проблемалық мәселелер мен жүйелі кемшіліктерді анықтады. Жоғары аудиторлық палата мүшесі Нұрлан Нұржановтың айтуынша, олар стратегиялық жоспарлау, білім сапасын бағалау, педагогтарды даярлау және жұмысқа орналастыру, олардың қайта даярлығының сапасы, білім беру үдерісінің әдістемелік қамтамасыз етілуі, сондай-ақ мемлекеттік реттеу мен бақылауға қатысты.