Риэлторларға алданбаудың жолы қандай?

Қазір жылжымайтын мүлік нарығы қарқынды дамып келеді. Баспаналы болуды көздеген жұрттың көпшілігі пәтер не үй алуға асық. Бірақ, дәл осы сәтті кейбір арам пиғылды риэлторлар өз пайдасына пайдалануы мүмкін. Жалған уәделерге сеніп, ақшадан да, армандаған баспанадан да айырылып қалып жатқан азаматтар жетерлік. Оларға алданбаудың жолы қандай? Ozgeris.info тілшілері жіпке тізді. Риэлтор деген кім? Риэлтор - бұл сатып алу, сату немесе жалға беру процестерінде клиентке көмектесетін делдал. Жақсы риэлтор - заңды білетін, нарықты зерттейтін, клиент мүддесін қорғайтын маман. Бірақ соңғы жылдары “риэлтормын” деп, заңды тіркеуі де жоқ, ешқандай лицензиясы жоқ делдалдар көбейді. Ең қауіптісі - солар. Алаяқ риэлторды қалай танимыз?

1. Лицензия мен құжат талап етіңіз

Қазақстанда риэлторлық қызметті жүргізу үшін арнайы тіркеуден өтіп, кәсіпкер ретінде заңды тіркелу керек. Егер риэлторда ИП куәлігі, келісімшарт үлгісі болмаса ойланыңыз.

2. Келісімшартсыз жұмыс істемеңіз

Қызмет құны, көрсетілетін көмек, жауапкершілік бәрі жазбаша бекітілуі тиіс. Қарапайым қолхат емес, нақты заңды күші бар келісімшарт жасалсын.

3. Ақшаны алдын ала бермеңіз

“Пәтер тауып берем”, “үйді сіз үшін ұстап тұр” деп, алдын ала ақы сұрайтын риэлторларға сенбеңіз. Ешқандай кепілсіз ақша аудару үлкен қатер.

4. Мүліктің құжаттарын мұқият тексеріңіз

Сатылатын немесе жалға берілетін үйдің заңды құжаттарын, меншік иесін тексеріңіз. Егер риэлтор жалтарса немесе “құжат кейін болады” десе, бас тартыңыз.

5. Пікір мен рейтингті қараңыз

Көп жағдайда риэлторлар арнайы платформаларда жұмыс істейді. Klient.kz, Krisha.kz, OLX секілді сайттардағы пікірлерді, бағалауды қарап, бұрынғы клиенттердің тәжірибесін біліңіз. Заң көмегіне жүгінуден тартынбаңыз Егер риэлтор тарапынан алдау не алаяқтыққа ұшырасаңыз, полицияға арыз жазыңыз. ҚР Қылмыстық кодексінің 190-бабы («Алаяқтық») бойынша жауапкершілік қарастырылған. Сонымен қатар тұтынушы құқығын қорғайтын ұйымдарға хабарласыңыз. Қорытынды Баспана алу - өмірдегі үлкен шешімдердің бірі. Сондықтан, тек сенімді адамдармен жұмыс істеп, әр қадамыңызды заң аясында жасау маңызды. Риэлтор таңдағанда асығыстық танытпаңыз, алданбас үшін білім мен сақтық басты қару.