Қазақстандық экономист Алмас Чукин доллар бағамына қатысты алдағы жылға болжамын айтты, деп хабарлайды Ozgeris.info.
Менен алдағы жылға валюта бағамына қатысты болжам беруді сұрады. Біріншіден, оны бір жылға алдын болжау қиын, алайда бұл бір аптадан әлдеқайда оңай. Екіншіден, мұны инвестициялық ұсыныс деп қарастырмаңыз, тек менің жеке пікірім деп қана санаңыз.
Қысқаша айтқанда, қазан-қараша айларынан бастап теңге бағамының нығаюы сәуір-мамыр айларына дейін, бір доллар үшін 440-460 теңгені құрауы ықтимал, содан кейін тамыз-қыркүйекке қарай 470-490 деңгейіне қайта оралуы мүмкін.
Мен не нәрсеге негізделемін? Үкіметте осы және келесі жылға арналған қаржылық жоспар жарияланды, енді олардың ұстанымы түсінікті. Бұл біздің қаржы асханасындағы ең басты нәрсе.
Баршаға мәлім, биыл бюджет түсімдерінің көрінісі көңілді емес. Экономиканың өсім жоспарлы 5,3-5,4% орнына, 4% немесе 3,7-3,8% болады. Бірақ одан да ауыры – компанияның кірісі мен ішкі және экспорттық-импорттық айналымы өткен жылмен салыстырғанда өспей, керісінше төмендеп барады. Ал салық базасы азайғандықтан, салықтар алынбайды. Позитивті көрініс тек саудадан салық берілген жергілікті бюджеттерде және азаматтардың табысына салынатын салықтар өсуде.
Жоспарланған көрсеткіштердің орындалмай жатқаны одан да аянышты. Жалпы, үкімет 8 айда жағдайды сәл жақсартты, бірақ бұл өткен жылмен салыстырғанда ғана. Жоспарланған шығындарды қалай қысқарту керектігін білмейміз және бюджетке енгізілгеннің бәрін жұмсағымыз келеді. Ал кірістер бойынша өткен жылмен әрең теңестік.
Жақсы жаңалықтар да бар. Жақында вице-премьер Ұлттық қордан биылға қосымша трансфер алу ниетін жариялады. Жыл бойына бөлінген 3,6 триллион теңге игерілді, бірақ бюджетте 3 триллионға жуық олқылық қалады. Астанада есептеулер әлі жалғасуда-есептеулер бойынша тағы 1,5-2 триллион алынады. Сондықтан олар бюджетті теңестіреді және барлығына төлейді.
Сондай-ақ 2025 жылға арналған бюджет жобасы жарияланды. Ол 5%-дан астам ЖІӨ өсімін оптимистік түрде болжайды; Шығыстар биылғы жылмен салыстырғанда 2,5 триллион теңгеге артық – 25,8 трлн. Сонымен қатар табыс 15,6 трлн. 10 триллион тапшылық үшін Ұлттық қордан 2 триллионға дейінгі трансферттер қарапайым түрде жоспарланған (осы жылы жалпы сома 5,5 триллион шамасында болады).
Мұның бәріне қалай қол жеткізетіндерін білмеймін, бірақ біздің тақырыбымыз бюджет туралы емес, курс туралы. Валюта бағамы сізді қызықтыратын болса, маңыздысы мынада: есептелген бағам бір жыл ішінде бір доллар үшін 470 теңге деп жарияланды, ал мұнай бағасы – 75 доллар.