Елімізде жыл сайын көптеген азаматқа мемлекет тарапынан ерекше қолдау беріледі. Бұл қолдау арнайы мемлекеттік жәрдемақы деп аталады. Қазір республика бойынша осындай төлемді 207 мыңнан аса адам алып отыр. Әр ай сайын бюджеттің өзінен 22,3 миллиард теңге бөлінеді, деп жазады Ozgeris.info.
Бұл жәрдемақы ел алдындағы ерекше еңбекті мойындау үшін беріледі. Бір жағынан қиын кезеңдерде зардап шеккен адамдарға демеу болады. Осы төлемді алуға құқығы бар адамдардың тізімін Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі айқындайды. Министрлік берген мәліметте 17 санаттағы азамат көрсетілген.
Алдымен еске түсетіні – соғыс ардагерлері. Екінші дүниежүзілік соғысына қатысқан ардагерлер мен басқа мемлекеттің аумағында өткен әскери қақтығыстарға қатысқан ардагерлер осы тізімде тұр. Сол соғыста қаза тапқан жауынгерлердің жұбайлары да бар. Қаза тапқан әскери қызметкердің отбасына да мемлекет бұл жәрдемақыны тағайындайды. Ел құрметінің тағы бір көрінісі Халық қаһарманы атағына ие болғандарға және Қазақстанның еңбек ері атағын алған азаматтарға жасалған қолдау.
Тылда еңбек еткен қарттар да назардан тыс қалмаған. Чернобыль атом электр станциясындағы апаттың салдарын жоюға қатысқан азаматтар бар. Сонымен бірге саяси қуғын сүргін құрбандары да осы санаттың ішінде. Олардың арасында мүгедектігі бар азаматтар және зейнеткерлер де бар. Елге ерекше еңбек сіңіргені үшін зейнетақы тағайындалған адамдар да бұл төлемді алады. Тізім осымен бітпейді. Министрлік бұл санаттардың әрқайсысын нақты белгілеп қойған.
Жәрдемақының мөлшері адам қай санатқа жатқанына байланысты есептеледі. Есептеу 2,13 АЕК-ден 138,63 АЕК-ге дейін жүргізіледі. Биылғы есеп бойынша бұл 8375 теңгеден 545000 теңгеге дейін баратын сома. Бір адам бірнеше санатқа кірсе, төлем тек біреуіне ғана беріледі. Таңдауды азамат өзі жасайды.
Тағы бір маңызды жайт. Қазақстанда тұрақты тұратын шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар да бұл қолдауға ие бола алады. Олар да отандастарымызбен тең дәрежеде өтініш бере алады. Өтініш беру үдерісі аса қиын емес. Оны eGov.kz порталы арқылы немесе халыққа қызмет көрсету орталығында рәсімдеуге болады.
Келер жылдардағы өзгерістер де назарда. Парламент 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап негізгі әлеуметтік көрсеткіштердің жаңа мөлшерін бекітті. Келесі жылдан бастап зейнетақы 10 пайызға өседі. Әлеуметтік стандарттар да қайта есептелді. Ең төменгі зейнетақы 69049 теңге болып белгіленді. Базалық зейнетақы 35596 теңге болады. Ең төменгі жалақы 85000 теңге мөлшерінде бекітілді. 1 айлық есептік көрсеткіш 4325 теңге болады. Күнкөріс деңгейі 50851 теңге көлемінде белгіленді. Барлық өзгеріс 2026-2028 жылдарға арналған бюджетке енгізілді. ЕТЖ нің 110 мың теңгеге дейін көтерілуі бұл құжатқа енген жоқ.
Осы өзгерістерді түсіндіре келе министрлік мамандары былай деп пікір білдірді:
«Арнайы мемлекеттік жәрдемақының мақсаты әрбір санаттағы азаматтың өмірлік жағдайын ескеріп қолдау көрсету. Бұл ежелден қалыптасқан әлеуметтік саясаттың бір бөлігі. Әр адам өз санатын нақтылап өтініш бергенде, мемлекеттің көмегі өз уақытымен көрсетіледі. Әлеуметтік қолдау ешкімді шет қалдырмауға бағытталады».
Елдің әлеуметтік жүйесі жыл сайын жаңарып отырады. Жәрдемақы мөлшері де, АЕК шамасы да, негізгі зейнетақылар да осы өзгерістерге байланысты қайта есептеледі. Мемлекет тарапынан көрсетілетін қолдау ең алдымен адамдардың күнделікті өміріне оң әсер беру үшін жасалады.
