Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаты Никита Шаталов президенттің жаңа жарлығы туралы өз ойын айтты:
Президент «Экономиканы ырықтандыру жөніндегі шаралар туралы» ауқымды жарлыққа қол қойды. Оның едәуір бөлігі — мемлекеттің экономикаға қатысуын қысқарту, оның ішінде нысандарды жекешелендіру есебінен, бірақ 2015 жылдан кейін ойлаусыз емес, ҚРҚА әзірлеген өлшемдер негізінде және қолында логистика мен табиғи қазбаларды өндірудегі негізгі активтер шоғырланған Самұрықты неғұрлым нақты басқару есебінен.
Кезінде біз қажет болмаған жерлерде экономиканы мемлекет меншігіне алумен және рентаға немесе өрт сөндіруге қажет болатын өнімсіз субсидиялар алушылардың тұтас тізбегін құрумен айналыстық. Қазір бірте-бірте мемлекет тарапынан базалық реттеуге және сапалы инфрақұрылым құруға жол беріледі. Сөзсіз, мемлекетке Қазатомөнеркәсіп немесе ҚМГ сияқты активтерден шығудың қажеті жоқ, бірақ меншік иесі басқаруға тікелей тартылған және тиімділікке бейімделген орта бизнес үшін кеңістік босату мүмкіндігі бар секторлардан кету керек.
Біз үшін өзіміздің негізгі нәрселерімізге назар аудару керек — мемлекет сапалы және тұрақты ойын ережелерін қамтамасыз етеді, адал бизнес құқықтарын қорғайды және салықтарды қатаң басқарады, соның ішінде түрлі фискалдық жеңілдіктердің қалай жұмыс істейтінін қадағалайды. Бизнес нарықтық шарттарды алады, бірақ оның барлық нормативтерді сақтауға қатысты өзара міндеттемелері бар, әсіресе бұл инфрақұрылымдық объектілерге қатысты болса.
Әртүрлі қылмыстарды қылмыстық сипаттан арылту және жалпы мемлекеттің қуғын-сүргінділігін төмендету жарлықтың жеке бөлігіне арналғанын айту керек. Оның ішінде, егер мемлекет алдындағы қарыз аз болса, бизнес шоттарын бұғаттауға тыйым салатын жекелеген бөліктер бар. Мемлекеттік қаржыдағы күрделі жағдайды ескере отырып, салықтарды төлеуді барынша ыңғайлы және ашық ету керек, содан кейін жалтару кезінде ешқандай сылтау болмауы керек.
Жарлықтың маңызды бөліктерінің бірі Ұлттық қор қаражатын пайдалануға қатысты. Енді әрбір жағдайда президенттің тікелей келісімін ала отырып, жалпы елдік маңызы бар жобаларды қоспағанда, квазимемлекеттік сектор субъектілері үшін нарықтық емес (жеңілдікті) шарттарда Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан мемлекеттік қаржыландыруды тартуға тыйым салынатын болады. Осының салдарынан «фишканың» артынан жүгіретіндігі түсінікті, бірақ ол жерде қаржыда баламаның жоқтығын дәлелдеу керек, бұл оңай емес.
Мемлекет қоғамдық игілікті құра алатын және ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ете алатын жерде болуға тиіс. Қазіргі жағдайда бұл бәрібір этатизм үшін қолайлы жағдай жасайды, бірақ ағымдағы жарлық біздің экономикамызда жетіспейтін және болашақта жаңа бизнес-элитаға: әлеуметтік-жауапты, технологиялық және бәсекеге қабілетті болып өсуі мүмкін орта компанияларды дамытуға бағытталған.