Қазақстанда машина жасау саласы өңдеуші өнеркәсіптің ең серпінді дамып келе жатқан бағыттарының бірі. 2024 жылғы деректерге сәйкес, саланың өндірістік көлемі 4,6 трлн теңгеден асқан, ал физикалық көлем индексі 109,7% деңгейінде тіркелген. Сарапшы Айбар Олжаев ел экономикасының қазіргі өсіміне пікір білдірді, деп хабарлайды Ozgeris.info тілшісі.
Соңғы бес жылда ақшаға шаққандағы өсім – 2,5 есе, ал нақты өсім 90,4% болған.
Бұл тұрақты даму мен жүйелі индустриялық саясаттың нәтижесі. Отандық машина жасау саласы алты негізгі сектордан тұрады. Атап айтқанда автомобиль жасау, өзге көлік құралдарын шығару, мысалы теміржол, кеме сияқты, электр жабдықтары, ауыл шаруашылығы мен мұнай-газ техникасы, электрондық және оптикалық құрал-жабдықтар, компьютер, есептегіш техника өндіру, машиналар мен жабдықтарды жөндеу.
Автомобиль шығару – саланың жалпы құрылымының 41%-ын құрайды, жөндеу мен техникалық қызмет көрсету – 24%. 2024 жылы теміржол вагондары мен локомотивтеріне сұраныстың артуы өндіріс қарқынын күрт өсірді. «Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясының белсенді тапсырыстары отандық зауыттардың жүктемесін арттырды.
Сонымен қатар, ауыл шаруашылығы техникалары, трансформаторлар мен аккумуляторлар өндірісі де айтарлықтай өсті. Алматыда теледидарлар мен электрондық құралдар құрастыру жолға қойылып, бұл да жалпы көрсеткішке оң әсер етті.
2024 жылы салаға тартылған инвестиция көлемі 282,8 млрд теңгені құрап, алдыңғы жылдан 2,4 есе жоғары болған екен. Оның ішінде ең көп қаржы – автомобиль секторына бағытталған. Қостанайдағы «СарыарқаАвтоПром» мен KIA, Алматыдағы «Астана Моторс» жобалары осы өсімнің негізі болды.
2025 жылға да ірі жобалар жоспарланып отыр екен. Соның ішінде Қостанайдағы KamLitKZ – жүк көліктеріне арналған компоненттер, Қарағандыдағы Samsung тұрмыстық техникасы, Петропавлдағы ZIKSTO – жолаушылар вагондары,
Алматыдағы Silk Road Electronics – теледидар мен тұрмыстық техника деген сияқты жобаларды ерекше атап өтуге болады. Оның үстіне осындай ірі өнеркәсіптердің тек бір өңірде шоғырланып қалмай, еліміздің әр өңіріндегі өндірісті дамытып жатқаны қуанарлық үрдіс.
Егер мемлекет осы саланы ұзақмерзімді стратегиялық басымдық ретінде ұстай білсе, Қазақстан ТМД көлемінде машина жасаудың жаңа орталығына айнала аларына күмән жоқ.
