Былтырғы көктемде Қазақстанда криптобанк құру туралы алғаш рет ашық айтылды. Сол кезде Мәжіліс депутаты Азат Перуашев елде цифрлық активтердің заңды айналымын қамтамасыз ететін әрі заңсыз операциялардың тәуекелдерін азайтатын мамандандырылған банк ашуды ұсынды. Нарық қатысушыларының бағалауынша, сол кезде елдегі криптовалютамен жасалатын операциялардың 90%-ға жуығы көлеңкелі сегментте орын алған, деп жазады Ozgeris.info.
Ал қазір цифрлық активтердің айналымын заңнамалық реттеуге арналған құжатты әзірлеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Бұл туралы Forbes Kazakhstan-ға берген ресми жауабында Ұлттық банк мәлімдеді.
«Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігімен бірлесіп цифрлық активтердің айналымын заңнамалық реттеуге бағытталған түзетулер әзірлеуде. Осы мақсатта Ұлттық банк жанында мүдделі мемлекеттік органдардың өкілдері кіретін ведомствоаралық жұмыс тобы жұмыс істейді», делінген ресми жауапта.
Бұл ретте цифрлық даму министрлігі де тиісті ережелерді өңдеп жатыр. Министрлік қазір цифрлық активтер индустриясын одан әрі дамытуға арналған тәсілдер әзірленіп жатқанын растады.
«Ел ішінде цифрлық активтермен операциялар үшін заңды және түсінікті механизм құру жұмыстары жүргізілуде, бұл цифрлық активтердің көлеңкелі айналымының үлесін азайтуға көмектеседі. Қазақстан Республикасының аумағында цифрлық активтерді айырбастау пункттерін лицензиялау мәселесі қарастырылуда. Цифрлық активтер айырбас пункттерінің Халықаралық қаржы орталығы «Астана» (ХҚОА) провайдерлерімен интеграциясы нарық қатысушыларының бірлесіп жұмыс істеуін және Қазақстандағы криптовалюталар айналымына арналған бірыңғай экожүйе құруды қамтамасыз етеді», – деп хабарлады Цифрлық даму министрлігі Forbes Kazakhstan-ға.
Министрлік сондай-ақ криптобанктің негізгі функциялары (айырбастау, сақтау және цифрлық активтермен операцияларды сүйемелдеу) елде құрылып жатқан кешенді экожүйе аясында қарастырылғанын түсіндірді. Бұл функциялар цифрлық активтер айырбас пункттері мен ХҚОА-ның цифрлық активтер қызметтерін жеткізушілер арасында бөлінеді.
«Аталған субъектілер халықаралық трендтерге сәйкес келетін цифрлық қызметтердің кең спектрін көрсету мүмкіндігіне ие болады. Сонымен қатар, криптобанктер цифрлық активтерге бағытталған банк қызметтерін ұсынатын қаржы нарығының өсіп келе жатқан сегменті екенін түсінеміз. Қажет болған жағдайда криптобанктердің қызметін реттейтін орган ведомствоаралық жұмыс тобы аясында айқындалады», – деді Цифрлық даму министрлігі.
АФК-ның қаржы технологиялары және инновациялар секторының директоры Константин Пактың пікірінше, мұндай ұйымның елде қажет екендігін бағалау қиын, оның Қазақстанның қаржы жүйесіндегі рөлі «толық түсінікті емес».
«Банктердің негізгі функциясы төлемдер қауіпсіздігін қамтамасыз ету – бұл комплаенс. Бұл – жүргізілетін операциялардың ашықтығына, ақшаны жылыстатуға және терроризмді қаржыландыруға қарсы талаптарға сәйкестігін қамтамасыз ету. Криптовалюталар жағдайында комплаенстің тиісті деңгейін қамтамасыз ету мүмкін емес, өйткені мұндай рәсімдердің құны өте жоғары. Крипто ортада транзакциялар тізбегін зерттеу бірнеше ондаған мың долларды құрауы мүмкін. Жүйе жалпы герметикалы емес, ал қатысушылардың көпшілігі реттеуден тыс немесе сұр аймақта орналасқан. Сондықтан тиісті ашықтық деңгейі бар криптобанк құру қазіргі уақытта мүмкін емес», – дейді Константин Пак.
Блокчейн және цифрлық майнинг қауымдастығының басшысы Данияр Мубараков бұл пікірмен келіспейді. Ол Қазақстанда криптобанк құру толығымен мүмкін деп санайды, бірақ бұл қиын – ол үшін саяси ерік пен ауқымды әкімшілік жұмыс қажет.
«Бұл бір жылдық мәселе емес – мұндай жобаны іске асыру уақыт, инвестициялар және стратегиялық көзқарасты талап етеді. Әңгіме тек қаржылық аспектілер туралы ғана емес, сонымен қатар технологиялар туралы да болып отыр: блокчейн инфрақұрылымында тәжірибесі бар әзірлеушілер, KYC, AML, блокчейн желілерін талдау мамандары қажет. Бұл жаңа кадрлық резервті қалыптастыруды талап етеді», – деп түсіндіреді Мубараков.
