Соңғы айдың ең үлкен тақырыптарының бірі — қысқа күндізгі күн. Бұл Қазақстанның түкпір-түкпірінен, әсіресе ШҚО тұрғындарынан шағым әкелген мәселе. Онда түстен кейін — 15: 30-да қараңғылай бастайды.
Уақытты аудару идеясының авторларының бірі — қоғам қайраткері, немесе ол өзі атағандай, қолданбалы хронобиология маманы — Болат Нұрқожаев. Оның айтуынша, уақытты ауыстыру адам ағзасының ішкі биоритмдеріне оң әсерін тигізді. Яғни, бұл шешім керісінше — қазақстандықтардың игілігі үшін.
«Бұл ғылыми негізделген шешім, әлемдік ғылымға бірде-бір зерттеумен электр энергиясын үнемдеу немесе оның бағыттағыштардың жылжуынан шығыны дәлелденген жоқ», — дейді ол.
Ғылымға жүгінейік:
Қысқартылған жарық күнінің қазіргі заманғы зерттеулері керісінше — жұмыс қабілеттілігі, жады және шоғырлануға қабілеттілігі жарық уақытының азаюынан нашарлайды. 2009 жылы белгілі Environmental Health ғылыми журналында жарияланған зерттеу күн сәулесінің жетіспеушілігі мен когнитивтік қабілетінің нашарлауы арасында тікелей байланыс бар екенін анықтады. Зерттеуге 17 мыңға жуық адам қатысты.
Сонымен қатар, ғылым күндізгі уақытты қысқарту адамдарды жалқаулыққа апаратынын айтады. Мыңдаған еріктілер қатысқан зерттеу 23 күн ұзағырақ болса, физикалық белсенділігіміз де жоғары болатынын растады.
«Жазғы уақытқа көшу есебінен күнді ұзарту қоғамдық денсаулық сақтау саласына пайда әкелуі мүмкін», — деп қорытындылады ғалымдар.
Бәлкім, елдегі уақыттың қазіргі жағдайына қарсы басты аргумент: жарықтың аз болуынан адамдар жиі күйзеліске ұшырайды. Дәстүрлі түрде өзін-өзі өлтіру бойынша әлемдік топқа кіретін ел үшін бұл шынымен қорқынышты.
Пенсильвания университетінің ғалымдары егеуқұйрықтарға жүргізген зерттеу күн сәулесінің жетіспеушілігі шын мәнінде күйзеліс сезімін тудырып, тіпті депрессияның асқынуына алып келетінін растады.
«Алты апта қараңғыда болғаннан кейін дофамин мен серотонин (эмоция гормондары) тасымалдауға қатысатын нейромедиаторлар іс жүзінде жойылды», — делінген зерттеуде.