Қазіргі уақытта сағаттық белдеуді өзгерту, 12 аймақты UTC +5-ке көшіру, ғылыми негізде дәлелденген шешім болып табылады. Бұл өзгеріс адамның биологиялық ритмдерімен байланысты және денсаулыққа, экономиканы дамытуға және қауіпсіздікке оң әсерін тигізеді, деп хабарлайды ozgeris.info.
Ғылыми деректерге сәйкес, адам организмі үшін ең жақсы нәтижеге жету үшін тұрақты уақыт белдеулерін қолдану қажет, ол өз кезегінде күннің табиғи уақытына жақын болуы тиіс. Бұл жаңа уақыт белдеуі биологиялық ритмдермен сәйкестендірілуін қамтамасыз етеді, десинхронозды болдырмайды.
«Бұл ретте экономика мен азаматтардың денсаулығы үшін ұзақ мерзімді жағымсыз салдарды түсінбей, жекелеген болжамдар мен болжамдар жасайды», — деп атап өтті Арман Шаққалиев.
Биологиялық ритмдердің қалыптасуы, әсіресе балаларда, олардың денсаулығына және психоэмоционалдық жағдайына үлкен әсер етеді. Әсіресе, балаларда ұйқы мен ояну ритмдері дұрыс реттелмеген кезде гиперактивтілік пен назардың тапшылығы синдромы сияқты мәселелер туындауы мүмкін. Сондықтан жаңа уақыт белдеуі балалардың дамуына қолайлы жағдай жасайды.
Уақыт пен денсаулықтың байланысы
Ғалымдар уақыт белдеуі мен биологиялық ритмдердің үйлесімділігін адамның денсаулығының негізі деп санайды. Ағзадағы биологиялық сағаттар үш деңгейде жұмыс істейді:
- Клеткалық деңгей – ағзадағы арнайы белоктар таңертең метаболизмді іске қосып, кешке оны баяулатады.
- Гормондық деңгей – мелатонин мен серотонин гормондары ұйқы мен сергектікті реттейді, сондай-ақ көңіл-күйге әсер етеді.
- Ми деңгейі – гипоталамус жарық пен қараңғылықты анықтап, мелатониннің бөлінуін бақылайды.
Мелатониннің дұрыс деңгейде бөлінуі тек ұйқыны ғана емес, сонымен қатар гормондық теңгерімді, иммунитетті және жүрек-қантамыр жүйесінің жұмысын қамтамасыз етеді. Егер ағза табиғи күн уақытымен синхронды болмаса, ұйқы сапасы нашарлап, стресс гормондары белсенді түрде бөлінеді, бұл денсаулыққа кері әсерін тигізеді.
Балалардың саулығы үшін маңызды қадам
Уақыт белдеуінің табиғи күн уақытына жақындауы әсіресе балаларға қажет. Мектеп оқушыларының ұйқы режимінің бұзылуы олардың зейін деңгейіне, гиперактивтілікке және оқу үлгеріміне тікелей әсер етеді. Ғалымдар балалар мен жасөспірімдердің дұрыс ұйықтауы және күн тәртібі болуын биологиялық ритмдердің тұрақтылығының маңызды факторы деп есептейді.
Дәрумен D және оның рөлі
Сондай-ақ, күн уақытына сәйкестендіру витамин D өндірісіне оң әсер етеді. Бұл витамин күн сәулесінің әсерінен ағзада табиғи түрде өндіріледі. Ол сүйек және иммундық жүйенің саулығын қамтамасыз етеді, жүрек-қантамыр ауруларының алдын алады және көңіл-күйді жақсартады.
Экономикалық және әлеуметтік артықшылықтар
Уақыт белдеуін табиғи күн уақытына жақындату тек денсаулыққа ғана емес, экономикаға да оң әсерін тигізеді. Ұйқының сапасын жақсарту мен жұмысқа қабілеттіліктің артуы еңбек өнімділігінің жоғарылауына ықпал етеді. Сонымен қатар, энергияны тиімді пайдалану мен жол-көлік оқиғаларының санын азайту сияқты қосымша артықшылықтар да күтілуде.