«Протон» зымыран өндірушісі Хруничев орталығы мен «Роскосмос» Қазақстанға бұл тасығыштарды Байқоңыр ғарыш айлағынан ұшыруды 2025 жылдан кейін жалғастыруды ұсынды.
Хруничев атындағы орталықтың бас директоры Алексей Варочко РИА Новостиге берген сұхбатында қазіргі уақытта аталған мәселені іске асыру жолдарын, оның ішінде «Байқоңыр» кешені бойынша Үкіметаралық комиссия шеңберінде де іздестіру үдерісі жүріп жатқанын атап өтті.
«Хруничев орталығы мен» Роскосмос «мемлекеттік корпорациясы тарапынан ұсыныстар пысықталып, қазақстандық әріптестерімізге жіберілді», — деді Варочко.
Ресей мен Қазақстан арасындағы келісімге сәйкес, «Протон» зымырандарын ұшыру 2025 жылдан кейін тоқтатылуы тиіс. Осыған байланысты олардың өндірісі де тоқтатылады. Бас директор айтып өткендей, бүгінде «Протон-М» зымыран тасығышы әртүрлі дәрежеде дайын. Олардың бір бөлігі Ресейдің Федералдық ғарыш бағдарламасын орындау үшін, бір бөлігі — коммерциялық ұшырулар бойынша міндеттемелерді орындау үшін пайдаланылатын болады.
Ол геосаяси жағдайға және кейбір әлеуетті тапсырыс берушілердің осы зымырандарда ұшыру қызметтерін одан әрі пайдаланудан бас тартуына байланысты олардың бір бөлігі қалғанын атап өтті.
«Осыған байланысты Хруничев орталығы» Роскосмоспен «бірлесіп ішкі және сыртқы нарықтарда еркін зымыран тасығыштар үшін пайдалы жүктемелер нұсқаларын пысықтауда», — деп қосты Варочко.
Айта кету керек, 2001 жылдан бастап «Протон-М» зымыранының соңғы нұсқасы пайдаланылуда. Онда отын компоненттерін толық өндіру схемасы қолданылғаны мәлімденді, бұл іс жүзінде зиянды компоненттердің қалдықтарын (тотықтырғыш ретінде уытты симметриялы емес диметилгидразин мен азот тетраоксиді) толығымен жояды. Алайда, айта кетейік, Қазақстанда экологтар мен азаматтық белсенділер бұған сенбейді.