Әшімбаев: Бишімбаевтың соты сот-құқықтық жүйеге жақсы әсер етті

Бишімбаевтың ісі, менің ойымша, сот-құқықтық жүйеге жақсы әсер етті. Зейіндер емес, судьялардың, адвокаттардың, прокурорлардың, тергеушілердің, сот сарапшыларының көбі өздерін сот залында қалай ұстау керектігі туралы ойланған. Ал БАҚ, блогосфера және жалпы қарапайым көрермендер бұрын тек репортаждар бойынша ғана таныс болған сот процестерінің мұқияттарына батып кетті. Процесс белгілі бір стандарттарды белгілеп, белгілі бір дәрежеде прецедентке айналды. Жалпы, бұл президент Тоқаев жариялаған «Әділ Қазақстан» тұжырымдамасының артықшылығы. Біріншіден, бұл сот жүйесінің беделін арттыру. Екіншіден, алқабилерді сотқа тарту. Үшіншіден, бұл заңнамаға және жалпы ел халқы арасындағы заңдылық мәселелеріне деген қызығушылық. Бұл процесс басқа да істер бойынша көпшілік соттарға сән келтіруі мүмкін, сонымен қатар оның медиалық әсерін бағалай отырып, отандық рәсімдердің - фильмдер мен сериалдардың, сондай-ақ теледидар мен әлеуметтік желілердегі сот шоуларының пайда болуына итермелейді. Процеске қатысушылар тек алқабилерді ғана емес, жалпы қоғамдық пікірді де өз жағына тартуға тырысты. Бұл ретте, айыпталушы тарапта да солай болғанын атап өту керек. Егер қазіргі істің көптеген мән-жайлары, сондай-ақ айыпталушының қайғылы танымалдығы болмаса, онда істің нәтижесін қарау қызық болар еді. Бірақ бұл драматургия саласынан. Экс-министр ісінің тағы бір маңызды аспектісі - отбасылық-тұрмыстық зорлық-зомбылықпен күрес мәселелерін өзекті ету. Ол ең алдымен көптеген қорлау құрбандары әділдік пен қорғау перспективасын көргендігінде және өз құқықтары үшін ашық күресуге дайын деп ойлаймын. Мемлекет басшысы жариялаған жаңа заңның қабылдануы қоғамдағы зорлық-зомбылыққа қарсы күрестің құқықтық базасын кеңейтетіні сөзсіз. Тоқаев бұл мәселелерді халыққа жолдаған бірнеше жолдауында көтеріп, қоғамда пікірталас тудырып, әйелдер мен балаларға қатысты зорлық-зомбылық үшін жазаны қатаңдату және осындай құқық бұзушылықтарды криминалдандыру қажеттігін көпшілік қолдап отырғаны белгілі. Біз кейбір ұйымдар тарапынан арандатушылық мәлімдемелер арқылы осы заңды торпедалаудың белсенді әрекеттерін көрдік, сондай-ақ кейбір қоғамдық институттардың елдегі (және оның жекелеген өңірлеріндегі) отбасылық-тұрмыстық қатынастарды одан әрі қалыпқа келтіруге дайындығының белгісі болып табылатын заң бойынша пікірталас барысында пассивтілігін байқадық. Зорлық-зомбылық көбінесе президент Тоқаевтың Ұлттық құрылтайда сөйлеген сөзінде қауіп-қатер туғызған жалған дәстүрлі құндылықтар ретінде көрініс тапқан. Алда дiни некелердi реттеу, педофилия мен адам саудасына қарсы күрестi одан әрi реттеу мәселелерiн қайта қарау тұр. Сөзсіз, қазіргі заң да рәсімдерді жетілдіруді, құқық қорғау және сот органдарын жаңғыртуды талап етеді, бірақ тұтастай алғанда, белгілі бір тәуекелдерге қарамастан (қазақстандық шенеуніктің бейнесін теріске шығару мүмкіндігі) процесс Қазақстанның құқықтық жүйесін және оның азаматтарының құқықтық санасын дамытуға жақсы серпін берді.