Елімізде барған сайын қымбатшылық қысып барады. Азық-түлік өнімдерінің бағасы жыланның уындай шағып, көптеген отбасылардың бюджеттеріне салмақ түсіріп отыр.
Алайда 90-жылдардағы дағдарысты бастан кешірген әйелдер үшін «көрпеге қарай көсілу» қиындық тудырмайды.
Олар әлеуметтік желілерде ең арзан өнімдерден, мысалы, арзан макарон өнімдерінен не дайындауға болатыны туралы өз білгендерімен бөлісе бастады.
Қазақстан макарон өнімдерін көп тұтынатын елдердің бірі болып табылады. Тек итальяндықтар ғана бізден көбірек жейді. Әр қазақстандыққа жылына шамамен 18 келі макарон өнімдері сай келеді. Макаронның түр-түрінен қазақстандық әйелдер аштан қалмаудың әдістерін үйреніп алған. Олар гарнир, сорпа, тіпті негізгі тамақ ретінде қолданады.
«Жақында бір қызық оқиға болды. Мен мұғаліммін, сабақ жүргізіп отырғанымда, бір тапсырмада ұлттық дәстүрлер туралы, соның ішінде ұлттық ас мәзірі туралы айтылды. Мен балаларға ұлттық тағам дегеніміз – үйде жиі дайындалатын, отбасы жақсы көретін тағам деп түсіндірдім. Бір оқушы: «Біз макаронды жиі жейміз және жақсы көреміз!» деген кезде, оқушылар күліп мәз болған. Басқалары да үйде рожки мен вермишельді жиі жейтіндерін айтты. Мен де күліп жібердім, өйткені макарон бізде ұлттық тағамға айналды», — дейді әйелдер форумында пікір қалдырған Қызылорда облысының мұғалімі.
Бағалардың қымбаттауы қазір қоғамның ең талқыланатын тақырыбына айналды. Оңтүстік өңірдің тұрғыны:
«Макарон болмаса, аштан қырылып қаламыз ғой», -дейді.
Тағы бір оқырман әлеуметтік желіде былай дейді:
«Көп жағдайда дастарханымызда макароннан жасалған сорпа, макарон қосылған қуырылған тауық немесе фарш, соус құйылған суда піскен макарон, майсыз қуырылған макарон, ірімшік қосылған макарон, тіпті балықпен бірге макарон дайындаймыз. Тойымды, дәмді, арзан», — дейді.
Тағы бір солтүстік қазақстандық әйел былай деп жазады:
«Дәмді тамақ жеуді жақсы көреміз. Күйеуім біз тек әжетхана үшін жұмыс істейміз деп айтады. Дүкенге барған сайын азық-түлікке 30-50 мың теңге кетеді. Біздің отбасымызда бес адам. Енем маған өте арзан өнімдерге көшіп, оларды қалай пісіру керектігін үйрен деп кеңес берді. Ғаламторға кіріп оқысам, макароннан жасалатын тамақтың түрлері көп екен. Өте үнемді», — дейді ол.
Алматылық «Әлия Алдашқызы» лақап атымен танымал әже де өзінің тәжірибесімен бөлісті.
«Зейнетке шыққаннан кейін барахолка мен базарларға бару әдетке айналды. Арзан жеміс-жидектер мен көкөністерді сатып аламын. Сатушылар бұзылып жатқан өнімдерін тіпті арзанға сатып жататынын білесіздер ғой. Соларды сатып аламын да, үйде дайындап, мұздатқышқа салып қоямын. Керек кезде алып шығып, макарон немесе верvишельді қайнатып жеймін. Өте дәмді тағам. Көкөністерді 100 теңгеге алғанымды ескерсем, макарон да қымбат емес, нағыз зейнеткердің тағамы», — дейді әже.
Шымкент қаласының тұрғыны Асель Муратқызы да «Халықтық макарон» деген рецептімен бөлісті:
«Құрғақ қазанға май құйып, соған тауықтың әр түрлі бөліктерін қуырамыз. Біз тауықтың қанаттарын, аяқтарын қолданамыз. Қуырылған тауықтың үстіне бір картоп, сәбізді турап салып, пиязды сақина сияқты бөліп саламыз. Қуырып болған соң, үстіне макаронды саламын. Тез пісіп кетпейтін және пісіргенде бір-біріне жабыспайтын макарон түрін таңдаған дұрыс. Үстіне қайнап тұрған судан құямыз. Барлық дәмдеуіштерді салып, бір-екі минут қатты отта қайнатамыз. Кейін ақырындатамыз. Бұл макароннан жасалған «қуырдақтың» дәмі тіл үйіріп, ерекше рахатқа бөлейді, — деп жазды ол.
Макарон өнімдерін жиі тұтыну денсаулыққа зиян ба?
Кейбір жағдайларда зиян келтіруі мүмкін, бірақ бұл көбінесе тұтыну мөлшері мен теңгерімді диетаны сақтауға байланысты. Макарондар негізінен көмірсулардан тұрады, бұл организмге энергия береді, бірақ артық тұтыну салдарынан артық салмақ жинау, қант диабеті және жүрек-қан тамырлары ауруларына әкелуі мүмкін.
Егер макароны тек көкөністер, қышқыл сүт өнімдері, және ақуыздарды (ет, балық, жұмыртқа) қосып дайындасаңыз, ол теңдестірілген тағам болады. Алайда тек макаронды ғана тұтыну немесе оларды артық мөлшерде жеу денсаулыққа кері әсер етуі мүмкін, себебі олар талшыққа, дәрумендер мен минералдарға кедей.
Сондықтан макаронды жиі жеу мәселесі — жалпы диетаның бір бөлігі ретінде қарастырылып, әртүрлі тағамдармен араластырылып, шектелген мөлшерде тұтынылуы қажет.