2025 жылдың бірінші тоқсанында Қазақстанда қолма-қол ақшасыз төлемдердің көлемі 40,3 трлн теңгеге жетіп, өткен жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 22,4%-ға өсті, деп хабарлайды Ozgeris.info.
Бұл соңғы бірнеше жылдағы ең жылдам тоқсандық өсім болып отыр, деп хабарлайды Қаржыгерлер қауымдастығының талдау орталығы. Қолма-қол ақшасыз төлемдердің жалпы операциялардағы үлесі 87,1%-ды құрады. Қазақстандағы қолма-қол ақшасыз төлемдердің қарқынды өсуіне бірнеше негізгі факторлар ықпал етті. Біріншіден, POS-терминалдар санының артуы: әр 1000 адамға шаққанда 56-дан 67 құрылғыға дейін өсті. Бұл сауда және қызмет көрсету салаларында қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды жеңілдетті. Екіншіден, финтех шешімдеріне деген сенімнің артуы байқалады. Цифрлық төлемдер жүйелері қарапайым әрі қауіпсіз бола түсіп, халық арасында кеңінен қолданылуда. Үшіншіден, мобильді аударымдарды бақылаудың күшеюі қаржы реттеушілеріне заңсыз операциялардың алдын алуға мүмкіндік берді. Төртіншіден, тұтынушылардың мінез-құлқы өзгеріп, қолма-қол ақшадан цифрлық төлемдерге көшу үрдісі күшейді. Бүгінде банкоматтан алынған әрбір 1 теңгеге 6,8 теңге цифрлық транзакциялар арқылы өтеді. Онлайн төлемдер мен QR-кодтар барлық қолма-қол ақшасыз операциялардың 90%-ын құрайды, ал QR төлемдерінің үлесі 10,2%-ға жетті. Сарапшылар бірыңғай ұлттық QR-кодтың іске қосылуынан кейін бұл көрсеткіштің айтарлықтай өсуін болжайды.
Қолма-қол ақша алу операциялары да өсім көрсетті. Олардың көлемі 6 трлн теңгеге жетіп, 6,6%-ға артты. Орташа чек мөлшері 109,9 мың теңгені құрап, 15,8%-ға ұлғайды. Бұл өсімнің негізгі себептері – аймақтардағы қолма-қол ақшаның сақталуы және көлеңкелі экономиканың жоғары деңгейі. Қазақстанда қолма-қол ақша көлемі де артты. Әрбір тұрғынға орта есеппен 211 мың теңге келеді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 18%-ға көп. Сонымен қатар, қолма-қол ақшасыз төлемдерге қолжетімділіктегі аймақтық алшақтық та қысқарды: 19 пайыздық тармақтан 18,5-ке дейін. Бұл цифрлық инфрақұрылымның аймақтар бойынша біртіндеп теңестіріле бастағанын көрсетеді.
Қазақстандағы цифрлық төлемдердің қарқынды өсуі елдегі қаржылық технологиялардың дамуымен және халықтың цифрлық сауаттылығының артуымен тікелей байланысты. Алдағы жылдары бірыңғай ұлттық QR-кодтың енгізілуі және цифрлық инфрақұрылымның кеңеюі қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың одан әрі дамуына серпін береді.