2024 жылдың IV тоқсанында Қазақстанда ақпараттық технологиялар саласында 79,2 мыңға жуық кәсіби маман жұмыс істеді. ҚР СЖРА ҰСБ деректеріне сәйкес олардың орташа жасы – 35 жас, бұл ретте олардың жартысынан көбі – 54%-ы – 34 жастан аспағандар.
Контекст үшін мұнда «кәсіби мамандар» деген кімдер екенін бірден анықтайық. Бір жағынан, бұл басшылар тобына кірмейтіндер, ал екінші жағынан, бұл жіктемеде олар техник мамандар мен басқа да көмекші кәсіби қызметкерлермен салыстырылады.
Яғни, мысалы, біз қазір айтып отырған кәсіпқойлар тобына бағдарламалық жасақтама жасаушылар, оқытушылар, бухгалтерлер, дәрігерлер, ғалымдар, заңгерлер кіреді; бірақ техник мамандардың қатарына фельдшерлер, аудио-видео операторлар, инженерлердің көмекшілері, көлік қауіпсіздігі инспекторлары кіреді.
Бірақ деректердің өздеріне қайта ораламыз. Сонымен, өткен тоқсанда елде 2,2 миллион адамды құраған барлық кәсіби мамандар үшін орташа жас 40 жасты құрайды. Бұл топтағы айтишниктер, жоғарыда айтылғандай, айтарлықтай үлкен басымдықпен ең жас топ.
IT-кәсіпқойлардан кейін орта жасы 39-ды құрайтын бизнес және әкімшілендіру саласындағы кәсіпқой мамандар – бухгалтерлер, қаржылық талдаушылар, басқару мәселелері жөніндегі кеңесшілер келеді. Құқық, гуманитарлық салалар және мәдениет саласындағы мамандар тобының да орта жасы осындай. Содан кейінгі орында орта жасы 40-ты құраған білім беру саласы, ақыр соңында денсаулық сақтау саласындағы кәсіпқой мамандар (41 жас) бәрінен үлкен болып шықты.
Бұл ретте барлық кәсіпқой мамандардың орташа жасы 42 жасты құрайтын барлық жұмыспен қамтылған халықтың көрсеткішінен төмен болып шыққанын атап өтеміз. Ал егер қызметтің ірі топтары бойынша қарасақ, біліктілігі жоқ жұмысшылардың орташа жасы ең жоғары екен – 46 жас. Бұл топтың ішінде ауыл шаруашылығымен айналысатындар ерекшеленеді (49 жас, мұндағы әрбір оныншы адам – 65 жастан асқан).
