Профессор Қоғамов: Балалар банкі — уақыт талабы

Профессор Марат Қоғамовтың пікірінше, Қазақстанда балалар банкін енгізу қажет.

«Біріккен Араб Әмірлікте бала туылған кезде мемлекет 50 мың доллар төлейді. Біз немен кембіз? Біздің мұнаймен, газбен, металдармен? Менің іскерлік және перспективалық ұсынысым бар. Елде балалар саны көп емес, бүкіл халықтың бестен бір бөлігі. Ұлттық балалар банкін құрып, туу фактісі бойынша ай сайын әрбір кішкентай азаматқа шамамен 100 доллардан кем емес аудару керек»,- деді ол.

«Балаға төленетін төлемдерден басқа, Араб әмірлігі отбасын құруға шешім қабылдаған жастарды барынша ынталандырады. Олардың арнайы неке қоры бар, ал үйлену тойынан кейін жас жұбайлар одан вилла сатып алады. Тегін емес, әрине, бірақ 30 жылға пайызсыз несие. Егер отбасында үш немесе одан да көп бала туылса, несие дереу өтеледі және отбасының барлық басқа қарыздары жойылады.

Онда жаңа туған нәрестелердің болашағы туралы мұқият қамқорлық жасалған. Баланың атына мемлекет жинақ шотын ашып, оның 18 жылда шамамен 100 мың доллар жиналады.

Қаражат қайдан аламыз? Елде ол үшін қомақты дереккөз — ҚР Ұлттық қоры бар. Мен ата-ананың қалтасынан емес, дәл сол қорды айтамын. Жиналған қаражатты кейіннен балалардың оқуына, қажет болған жағдайда емделуге жіберуге болады. Жас адамның өзін тәуелсіз сезінуі үшін бір бөлмелі пәтерге де жетеді. Иә, Ұлттық қордың қаражаты әлеуметтік қажеттіліктерге жұмсалады. Бірақ ашық айтсақ, әрдайым емес. Кейде одан айыппұл салатын кәсіпорындардың қарыздарын өтеу үшін алынады. Мүмкін, екінші деңгейдегі банктер азаматтардың қорғалуына қарсы болады. Бірақ бұл жалпы алғанда маңызды емес. Алайда біздің биліктің, ең алдымен Президенттің беделі бірнеше есе артады. Адамдар естуші мемлекеттің және оның дамуының жаңа бағытында нақты растамасын алады.

Ел тарихындағы бюджеттік шатасулар жағдайында алғашқы және тек мақсатты әлеуметтік-экономикалық акция болар еді. Бұл қадам қоғамдағы әлеуметтік шиеленісті тудырады, халықты жояды, ал жаңа Қазақстанның идеологиясы оның әлеуметтік бағытымен, әл-ауқатымен әрбір қазақстандық үшін бірден түсінікті және жақын болады. Бала туу деңгейі объективті түрде артады, отбасындағы қарым-қатынас нығаяды. Әрине, ата-аналардың бала тәрбиесіне деген жауапкершілігі артады. Сондай-ақ, мұндай шара өскелең ұрпаққа мемлекеттің басқа да қолданыстағы дотацияларын жоққа шығармауы тиіс. Мұндай жинақтарды пайдаланудың мақсатты дәліздерін анықтау басқа мәселе, бірақ бұл техниканың ісі…», — деді Қазақстан Республикасының құрметті заңгері, заң ғылымдарының докторы, М.С. Нәрікбаев атындағы КАЗГЮУ профессоры — Марат Шекішұлы Қоғамов.