Қазіргі өмір қарқыны көбінесе стресс пен депрессияны тудырады, әсіресе жасөспірімдер үшін. Құрдастардың қудалауы, олардың болашағындағы белгісіздік, эмоционалды қысым және жастардың басқа да проблемалары өз-өзіне қол жұмсауға және зорлық-зомбылыққа әкелуі мүмкін.
Психологтар мамандарға жиі жүгінуді қазақстандықтар ең соңғы шара деп санайды. Алайда, жасөспірімдер бұл мәселені өздері шеше алмайды. Бізге дұрыс жолға бағыттай алатын ересек адам керек, ал егер олар туыстары мен достары арасында болмаса, маманға хабарласқан дұрыс. Кәсіби көмек жеке дағдарысты және психологиялық мәселелерді елеулі қауіп төндірмес бұрын тоқтатады.
Мұндай мамандардың көмегі арзан емес, және барлық ата-аналар бұл қызметтерге ақы төлей алмайды. Бірақ Қазақстанда Janym тегін сервисі бар. Жасөспірімдерге де, олардың ата-аналарына да психологиялық көмек көрсетіледі. Қызмет 2020 жылдың қыркүйегінде қол жетімді болды. Жоба «Samruk-Kazyna Trust»әлеуметтік жобаларды дамыту қорының қолдауымен жүзеге асырылады.
— Біз тек 18 жасқа дейінгі балалармен және олардың ата-аналарымен тәрбие мәселелері бойынша жұмыс істейміз. Психологтарға барлық өтінімдер мен өтініштер сайт арқылы қабылданады janym.org. нысанды толтырғаннан кейін өтінім ӘЖО-жүйесі арқылы психолог-консультанттарға түседі. Содан кейін тәжірибелі психолог өз құзыреті бойынша қазақ немесе орыс тілдерінде психологиялық қолдау және көмек көрсетеді, — дейді «JANYM» ҚБ атқарушы директоры Наталья Клюжина.
Екі жыл ішінде жасөспірімдерден 38 497 өтініш келіп түсті, олар сапалы, уақтылы психологиялық көмек ала алды. 649 жағдайда ата-аналар өздерінің жасөспірім балаларын тәрбиелеу мәселелері бойынша кеңес алды.
Сондай-ақ, бір жарым мыңнан астам өзіне-өзі қол жұмсау ниеті және мыңнан астам зорлық-зомбылық, соның ішінде кеңес алуға жүгінген жасөспірімдер арасындағы зорлық-зомбылық, жыныстық және тұрмыстық зорлық-зомбылық оқиғалары тіркелді. Мамандар психологтарға хабарласудың қауіпсіз екенін айтады, өйткені клиенттердің келісімінсіз деректер ешқайда берілмейді.
Осы жылдың сәуіріне қарай консультациялардың жалпы саны 44 414-ке жетті.
Жобаға 29 психолог және 15 волонтер жұмылдырылды. Барлық мамандардың білімі мен тәжірибесі бар, оқудан және супервизиядан өтеді, жасөспірімдермен қарым-қатынас жасау әдістемесі мен білімін жаңартады. Еріктілердің арқасында жасөспірімдер құрдастарымен кеңесіп, достар сияқты сөйлесе алады.
Психологиялық консультациялар түріндегі негізгі бағыттан басқа, сервис «Janym мектебі», «Тең-теңімен», «Janym Camp» және «отбасылық қонақжай» жобаларын, мүгедек балалардың ата-аналары қауымдастығымен (АРДИ) ынтымақтастықты қамтиды.
– Сондай-ақ бізде онлайн-қонақ үйлер: балалар мен ата-аналар бар. Әлеуметтік желілерде тікелей эфирдегі тақырыптар қызу талқылануда. Біздің деректер бойынша, көптеген жасөспірімдер жиі қояды сұрақтар бойынша коммуникациялар, білім алу және кәсіптік бағдар беру. Кәсіби психолог пен өтініш білдірушінің арасындағы сұрақ-жауап-мұндай оқыту және білім беру сәті, — дейді Наталья Клюжина.
Жоба бойынша «Janym» мектебі дамуда, онда психологтарды онлайн-кеңес беруге үйретеді. 30 мектеп мұғалімін оқыту жоспарлануда. Сонымен қатар, емханалар жанындағы жастар орталықтарында жұмыс істейтін психологтар арнайы курстардан өтті.
Инклюзивті бағыт ерекше назарда болды – мүгедек балалардың ата-аналары қауымдастығымен ынтымақтасады. Мамандар ертегі терапиясы және арт-терапия бойынша шеберлік сыныптары сияқты жұмыс әдістерін қолданады.