Ресей мен Украина делегациялары ұзақ үзілістен кейін Ыстамбұлда келіссөздер жүргізді. Кездесуден кейін Ресей Қорғаныс министрлігінің өкілі Ресейдің Украинаның солтүстігіндегі соғыс қимылдарының қарқындылығын «бірнеше есеге» азайтатынын мәлімдеді. Бұл туралы “ozgeris.info” порталы BBC-ге cілтеме жасап хабарлайды.
Кездесуден ресейлік делегация басшысы Владимир Мединский келіссөздер конструктивті түрде болғанын айтты. Ресейлік тарап Украина келісімге келу үшін нақты ұсыныстарын ортаға салғанын айтады.
Оның сөзінше, бұл ұсыныстар жақын арада қаралып, президентке хабарланады және тиісті жауабы беріледі.
Келіссөздердің алғашқы нәтижелерінің бірі Ресей Қорғаныс министрлігінің Киев және Чернигов бағыттарында соғыс қимылдарын түбегейлі қысқарту туралы мәлімдемесі болды. Ресей Киев пен Чернигов бағытында «кейде» әскери белсенділіктің қысқартылатынын хабарлады.
Украинадан келген келіссөздерге қатысушы Александр Чалый бейбітшілік орнағанға дейін Украина азаматтары келісімнің ұсынылған нұсқасын қолдайтын немесе қабылдамайтын референдум өткізуі керек деп түсіндірді.
Шартқа қол қою толық атысты тоқтатудан кейін ғана мүмкін болады. Содан кейін келісімді Украина парламенті мен кепілгер елдердің парламенттері ратификациялауы керек.
Владимир Мединский Владимир Путин мен Владимир Зеленскийдің кездесуін екі ел арасындағы келісімді сыртқы істер министрлері деңгейінде параграфтаумен қатар өткізуді ұсынды. Әзірге Ресей тарапы Украина президенті Владимир Зеленскийдің Ресей лидері Владимир Путинмен екіжақты кездесу өткізу туралы ұсынысын қабылдамады.
Сондай-ақ, тараптар Қырым мен Донбасс мәселелерін бөлек талқылауға келісті. Украин тарапы Қырым мен Севастопольдің мәртебесі туралы келіссөздер 15 жылға созылатынын, тараптар бұл мәселені шешу үшін қарулы әдістерді қолданудан бас тартуы қажет деген ұсыныс айтты.
Оған қоса «халық республикалары» деп аталатын аймақтардың бақылауындағылардың жағдайы мен тағдыры туралы мәселе жеке тармаққа қойылды, оны екі елдің президенттері жеке кездесуде талқылайтын болады.
Алдыңғы тармақта іс жүзінде Украина аумағында шетелдік әскери базалар мен әскери контингенттер орналастырылмайды. Украина ешқандай әскери-саяси одақтарға кірмеуге міндеттенеді. Украина аумағында халықаралық әскери оқу-жаттығулар тек кепілгер елдердің келісімімен ғана өткізілуі мүмкін.
Украина Ресейге соғысты тоқтатуға мүмкіндік беретін оның қауіпсіздігіне кепілдік беру туралы келісімге өз ұсыныстарын жеткізді. Бұл халықаралық шарт болуы керек, оған барлық қауіпсіздік кепілгерлері қол қояды, деп есептейді украин делегациясы.
Украина мұндай кепілгер ретінде Ұлыбритания, Қытай, АҚШ, Түркия, Франция, Канада, Италия, Польша және Израильді көреді. Олардың кейбірі алдын ала келісімін беріп үлгерген.
Украина ұсынған келісімде кепілгер елдердің өзара әрекеттесуінің тиімді тетігі де жазылуы тиіс. Іс жүзінде бұл НАТО Жарғысының 5-бабына ұқсас болуы мүмкін.
Келіссөзге қатысушылардың бұл кездесуі екі аптадағы алғашқы кездесу болды.
Егер Украинаға қарсы соғыс немесе қарулы агрессияның басқа түрі басталса, онда кепілгер елдер үш күн бойы консультациялар өткізеді, содан кейін олар Украинаға заң жүзінде көмек көрсетуге міндетті.
Келіссөзге Украина тарапынан қатысушы Давид Арахамияның айтуынша, бұл ұсыныс ресейлік тарапқа енді ғана түскен, қазір Киев оған жауап күтуде.
Мединский өз кезегінде украин тарапының ұсыныстарын ымыраға келу жолындағы сындарлы қадам деп атап, Ресей оларды қарастырып, тиісті жауап беретініне сендірді.
Келіссөздердің қазіргі раунды Түркия президенті Режеп Тайып Ердоғанның ұйымдастыруымен өтті.
Кездесуді аша отырып, ол Украина және Ресей президенттері оның досы екенін және олармен достық қарым-қатынасты жоғары бағалайтынын айтты.
Ердоғанның айтуынша, бұл келіссөздердегі ілгерілеу екі көшбасшының кездесуіне жол ашады және Түркия олар үшін алаң беруге дайын.
Түркия басшысының пікірінше, Ресей де, Украина да алаңдаушылық танытуда, бірақ келіссөздер нақты нәтиже беретін кез келді.
”ozgeris.info” порталы