ҚР Энергетика министрлігінің қоғамдық кеңесінің мүшесі Олжас Байділдинов Қазақстанның қатысуымен ірі мұнай-газ келісімшарттарын қайта қарауды қолдайды.
Қазақстан мен Норвегия жоғары білім беру саласындағы ынтымақтастықты қалай дамытуда.
Олжас Байділдиновтың айтуынша, қазір Ресейде «белгілі себептермен» артық капитал байқалады.
«Ресейге қарсы санкциялар бар, міне, осы истерия. Әрине, Ресей — ресурстар тұрғысынан да, капитал мен технологиялар тұрғысынан да бай ел, әрине, ресейлік бизнесмендерге өз қаражаттарын кеңейтіп, бір жерге салу қажет болғанда пайда болған бос орын… Қазақстан қазір мұнда қандай да бір жаңа өндірістерді орналастыру, жаңғырту үшін айтарлықтай қызықты опцияны ұсынады», — деп мәлімдеді ол.
Сарапшы қазақстандық МӨЗ-дердің 25% -ын ресейліктерге сату туралы ақпаратқа түсінік берді.
«Менің ойымша, ешқандай фобия болмауы керек. Ресейлік МӨЗ… Автомобильшілер РФ-да сапалы бензин бар екенін жақсы біледі. Иә, ол қымбат, себебі нарықта сатылады. Бірақ бұл сапалы, жоғары технологиялық өнім. Мұнай-газ секторында қазір РФ-мен бірқатар жобалар бар «, — деді ол.
Байділдинов «Қазақстан АЭС құрылысы бойынша Росатоммен ынтымақтастықты тезірек бастауды» қолдайды.
«Бұл қазір реакторлар құрылысы бойынша әлемдік көшбасшы. Бұл жерде ешқандай сенімсіздік болмауы тиіс. Бұл бизнес, бизнесмендер, кәсіпкерлер, біз олармен бір тілде сөйлесеміз. Бізде көптеген мамандар бар, оның ішінде ресейлік жоғары оқу орындарында оқитын мамандар да бар. Қазір Қазақстанның алдында тұрған жобалар — бұл үлкен жобалар — сол АЭС, ЖЭО-инфрақұрылымын ұйымдастыру. Біз қалай болғанда да ел ретінде оны ақша да, технология да бойынша өзіміз тарта алмаймыз. Ол үшін не ресейлік, не қытайлық, не батыстық инвестициялар қажет. Ал қалыптасқан жағдайға байланысты батыс компаниялары қазір жалпы ТМД-мен ынтымақтасқысы келмейді, сондықтан бізде бұл таңдаудың айыры да онша үлкен емес», — деп есептейді ол.
Сарапшы сондай-ақ Теңіз, Қарашығанақ, Қашаған сияқты ірі мұнай-газ келісімшарттарын қайта қарауды жақтайды.
«Батыстық компаниялардың бұл учаскелерге осыншама жеңілдікті шарттармен келгені жақсы емес. Бәлкім, олар бізде болмаған технологияларды әкелген шығар. Әрине, бұл белгілі бір бизнес үдерістер. Бірақ олар ол жаққа өте үлкен шарттармен келеді «, — деп мәлімдеді ол.
Байдилдиновтың айтуынша, тек ЭСА-ға ғана (экспорттық кедендік баж) Қазақстан ірі жобалардан айына $500 млн жетпейді.
«Яғни мөлшерлеме жылына шамамен $5-6 млрд болады. Бұл сома қазір Қазақстандағы кез келген экономикалық проблеманы жабар еді», — деп сендірді ол.